سوگیری یا bias از سری کلمات کلیدی است که در تحقیقات و سنجش و ارزیابی و مطالعات مورد استفاده قرار می‌گیرد. نظرسنجی یکی از بهترین و کارآمدترین وسیله برای به دست آوردن داده‌های دقیق است ولی باید بدانید که تحقیقاتی که بر پایه نظرسنجی باشد ارزش بیشتری دارد و نتایج آن معتبرتر است پس باید تلاش خود را برای محافظت در مقابل سوگیری در نظرسنجی‌‌ها انجام دهید. سوگیری‌ها می‌توانند بدون این که شما بفهمید وارد پرسش نامه‌های شما شوند و روی کیفیت داده‌های شما تاثیر منفی بگذارد.

سوگیری چیست؟

سوگیری یکی از تمایلات درونی انسان‌ها به حساب می‌آید که معمولا به علت غلبه احساسات و دلیل‌های پیش‌فرض برای انسان اتفاق می‌افتد. سوگیری زمانی اتفاق می‌افتد که یک فرد نظر خود را درباره یک پرسش یا دغدغه و یا هر چیز دیگر بدون در نظر گرفتن حقایق و تنها با یک پیش داوری ذهنی و سلیقه‌ای و با نگاهی کاملا خنثی ابراز نماید.

برای مثال می‌توان گفت در دعواهای خانوادگی که برخی از افراد بدون دانستن علت دعوا به طرفداری از فردی که از لحاظ عاطفی نزدیکی بیشتری به او دارند می‌نماید در صورتی که ممکن است مقصر اصلی این دعوا همان فرد باشد.

تقریبا در تمامی شاخص‌های تحقیقات کیفی و کمی احتمال وقوع سوگیری وجود دارد به گونه‌ای که بیشتر نظرسنجی‌هایی که به خوبی طراحی شده‌اند هم در معرض سوگیری هستند. معمولا طراحی و اجرای نظرسنجی یک فرآیند ساده نیست و باید با در نظر گرفتن سوالات کوتاه، دستورالعمل‌های خاص که قابل فهم و کاملا بی طرفانه است طرح شود تا بتوانید اطلاعات مفید و کارآمد را به دست آورید.
برای این که بتوانید به داده‌های دقیق و قابل استناد دست پیدا کنید باید در ابتدا انواع سوگیری را بشناسید و از نفوذ کردن آن‌ها به پروژه‌های خود جلوگیری نمایید.

آزمون ساز ایپُل دارای امکانات منحصر به فرد جهت طراحی آزمون آنلاین است.

انواع سوگیری در نظرسنجی‌‌ها

هیچ نظرسنجی نمی‌تواند به صورت صد درصد بدون سوگیری باشد و تقریبا می‌توان گفت بیشتر نظرسنجی‌ها به وسیله سوگیری‌ها تهدید می‌شوند. برای این که سوگیری در نظرسنجی‌‌ها و پرسشنامه‌ها را به حداقل برسانید باید با انواع سوگیری در نظرسنجی‌ آشنا شوید که در ادامه برخی از آن‌ها را برای شما توضیح می‌دهیم:

سوگیری در نمونه‌گیری

یکی از مهم‌ترین انواع سوگیری در نظرسنجی‌ چه به صورت آنلاین و چه به صورت آفلاین سوگیری در نمونه‌گیری است. برای این که یک پرسشنامه بدون سوگیری داشته باشید باید حتما گروه نمونه‌ای را برای خود انتخاب نمایید تا بتواند یک نماینده خوب برای کل جامعه هدف باشد.

سوگیری شناختی

سوگیری شناختی از سری خطاهای ذهنی است که به صورت نظام‌مند باعث می‌شود که یک نگرش و گرایش غلط به وجود بیاید و در یادآوری، ادراک، استدلال و شناخت افراد تاثیر بگذارد. این نمونه از سوگیری ممکن است باعث به وجود آمدن استنباط غیر منطقی شود. پس بهتر است بدانید که تعصبات شناختی بعضی مواقع ممکن است باعث به وجود آمدن تحریف ادراکی و تفسیر غیر منطقی و قضاوت نادرست شود.

سوگیری تایید

سوگیری تایید به معنای تفسیر اطلاعات بدون توجه و در نظر گرفتن تمامی جوانب مسئله، همسو با عقاید و افکار شخصی است. به طور مثال هنگامی که یک تیم پرطرفدار شایعه‌ای درباره‌اش پخش می‌شود طرفداران این تیم این شایعه را در دورهمی و صحبت‌های خود رد می‌کنند و سعی می‌کنند با استفاده از استدلال‌های قوی دروغ بودن شایعات را نشان دهند ولی در صورتی که فردی که طرفدار آن تیم نیست در آن جمع حضور داشته باشد نظری کاملا متفاوت از طرفداران آن تیم داشته باشد.

به آسانی می‌توانید فرم های خود را با استفاده از فرم ساز حرفه ای ایپُل طراحی نمایید.

سوگیری پیش بینی

سوگیری پیش بینی برای وقتی است که بین پیش بینی و نتایج اختلاف مداوم وجود دارد. به زبان ساده‌تر پیش بینی‌ها ممکن است تمایل کلی به خیلی کم و یا خیلی زیاد باشد.

سوگیری لنگر انداختن

در بعضی از مواقع کوچک‌ترین اطلاعاتی که راجب چیزی یا کسی می‌شنویم و یا می‌بینیم باعث می‌شود که در تصمیمات بعدی ما اثر داشته باشد که در این سوگیری فرد با توجه به اطلاعات اندکی که دارد تکیه می‌کند و یا به نوعی روی آن موضوع لنگر می‌اندازد که به آن سوگیری لنگری یا لنگر انداختن می‌گویند.