پرسشنامه پایان‌نامه ها، اساسا مجموعه‌ای از پرسش‌های کتبی هستند که بر اساس گزینه‌های ویژه‌ای طراحی شده‌اند. بدین صورت کاربران به این پرسش‌ها، پاسخ می‌دهند و یا پاسخ خود را در بخش مخصوص هر پرسش درج می‌کنند. در تنظیم و تهیه این نمونه پرسشنامه‌ها، استاد راهنمای درس مربوطه و مشاوران می‌توانند کمک بسیاری به دانشجویان داشته باشند. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم، پس از انتخاب و گزینش پرسش‌های اساسی، نظر استادان مربوطه را نیز جویا شوید.

انواع پرسشنامه‌ پایان نامه یا مقالات

نوع اول این دسته از انواع پرسشنامه‌ها، استاندارد نامگذاری شده است. این پرسشنامه، از پیش توسط پژوهشگران طراحی شده است و به طور استاندارد در دسترس کاربران قرار می‌گیرد. هنگامی که ابزار جمع آوری اطلاعات شما، آزمون و یا انواع پرسشنامه‌ها باشد، مشخصات مربوط به روان سنجی نظیر پایایی، شیوه اجرا، روایی و نمره گذاری در نظر گرفته می‌شود. ملاک روایی، به بررسی عملکرد صحیح ابزارهای گردآوری اطلاعات و داده‌ها می‌پردازد.

ملاک پایایی، به بررسی میزان اطلاعات و داده‌های دقیق می‌پردازد. همچنین نتایج یکسان و مشابه آن‌ها را جمع آوری می‌کند. پیشنهاد ما جهت انجام مقاله و یا پایان نامه بر اساس شواهد و شیوه‌های علمی آن است که حتما ابزار درستی را گزینش نمایید. همچنین ابزار مد نظر خود را از جوانب علمی مورد بررسی قرار دهید. به این منظور، می‌توانید از افراد آگاه و مشاوران فعال در این زمینه کمک بگیرید.

نوع دوم انواع پرسشنامه‌ها، تحت عنوان پرسشنامه‌های خودساخته مورد استفاده قرار می‌گیرند. در طراحی این دسته از پرسشنامه‌ها، حالتی از نوع استاندارد به کار گرفته نشده است. پژوهشگر، می‌تواند بدون هیچ‌گونه توجهی به ملاک‌های روایی و پایایی، به طراحی پرسش‌ها بپردازد. محققین در این دسته از پرسشنامه‌ها، می‌توانند پرسش‌ها را مجدد طراحی کنند و یا از ترکیب چندین پرسشنامه استاندارد بهره گیرند.

مراحل تهیه و ساخت پرسشنامه پایان‌نامه‌ها

نخستین قدم در راستای طراحی پرسشنامه‌های ویژه پایان‌نامه‌ها، تعیین هدف دقیق پژوهشگران می‌باشد. جهت ساخت و تنظیم پرسشنامه، باید ابتدا دید واضحی از موضوع داشته باشید. چرا که تا زمانی که اهداف کاربر از طراحی پرسشنامه تعیین نشده باشد، ساخت آن نیز غیر ممکن خواهد بود. انواع روش‌های تجزیه و تحلیل داده و اطلاعات که در مرحله اجرای پرسشنامه گردآوری می‌شود، بسیار در طراحی پرسشنامه‌های پایان نامه‌ها مورد اهمیت قرار می‌گیرد.

دومین گام، تحت عنوان بیان مسئله تعریف می‌شود. از جمله اهداف زمینه‌یابی این دسته از پرسشنامه‌ها، توصیف رفتارها، نوع طرز فکر، احساسات و یا آزمون روابط میان دو یا چندین متغیر می‌باشد. همچنین انتخاب مسئله و موضوع توسط پژوهشگران می‌تواند بر اساس علاقه‌مندی‌شان به موضوع خاصی انجام بگیرد. انتخاب مسئله باید به صورت کامل واضح و شفاف انجام شود تا امکان طرح پرسش‌ها متناسب با موضوع خود فراهم باشد.

سومین گام در طراحی پرسشنامه‌ها، تعیین جامعه هدف و همچنین انتخاب نمونه دلخواه به شمار می‌رود. تعیین جامعه مد نظر، با توجه به عواملی نظیر میزان اهمیت موضوع، قابلیت تعمیم‌پذیری آن، میزان علاقه پژوهشگران و در دسترس بودن منابع مشخص می‌شود. جامعه مد نظر می‌تواند در اندازه‌های متفاوتی تعیین شود. شهر، استان، کشور و یا قومیت‌های متفاوت، گروه‌های مختلف سنی، مذهبی و شغلی نیز از جمله واحد‌های مورد استفاده در تعیین جامعه هدف کاربران محسوب می‌شوند.

پس از آنکه این سه مرحله به طور کامل انجام شدند، تنظیم پرسشنامه آخرین مرحله از ساخت و تهیه پرسشنامه‌های پایان نامه می‌باشد. اکثر پرسشنامه‌ها، مطالبی را در بردارند که در جهت اندازه‌گیری انواع متغیرهای وابسته و مستقل و بررسی خصوصیات آنها تهیه می‌گردند. در تنظیم پرسشنامه‌ها، رعایت چند دستور العمل از الزامات می‌باشد. در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم.

طراحی پرسشنامه‌ها باید به گونه‌ای باشند که سوالات، واضح، روشن و به طور کاملا دقیق مشخص شوند. بهتر است سوالات پرسشنامه را به طور پاسخ بسته، پاسخ دهید و میزان پرسش‌های پاسخ باز را به کمترین میزان خود برسانید. طراحی سوالاتی که در خلاف عقیده، دیدگاه و نوع نگرش پاسخ دهندگان هستند، بهتر است با مقدمه و یا توضیحی مختصر و مناسبی همراه باشد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم برای این دسته از پرسش‌های حساس، چارچوب معینی را در نظر بگیرید.

به کمک نرم افزار ایپُل، فرم آنلاین، آزمون و نظرسنجی‌های خیره‌کننده‌ای بسازید که مخاطبان شما از شرکت در آنها لذت می‌برند.

نکات مهم در طراحی پرسشنامه پایان‌نامه

طراحی پرسشنامه پایان‌نامه مستلزم رعایت نکاتی است که کیفیت پرسشنامه مد نظر شما را افزایش می‌دهد. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم:

 چنانچه به هنگام پرداختن به موضوعی، پرسش درستی را مدنظر ندارید، می‌توانید مولفه‌های آن را لحاظ کنید. پرسش‌ها را تا حد امکان، به صورت خلاصه و مفید بیان نمایید. حواستان باشد که از پرسش‌های تکراری استفاده نکنید. سوالات انتخابی شما نباید طوری طراحی شده باشند که کاربران بتوانند پاسخ آن‌ها را حدس بزنند. نحوه چیدمان سوالات می‌بایست به صورت سریالی باشند. بدین منظور که پرسش‌های مربوط به یک موضوع به طور ترتیبی و پشت سر هم قرار بگیرند.

توصیه‌های موثر در طراحی و ساخت پرسشنامه پایان‌نامه

• بهتر است پرسشنامه پایان‌نامه را به صورت چاپی در اختیار جامعه هدف خود قرار دهید. بدین صورت، پرسشنامه به صورت جذاب‌تری دیده می‌شود.
• صفحات پرسشنامه را شماره گذاری نمایید.
• پیشنهاد می‌کنیم پرسش‌ها، حد الامکان به صورت ساده و آسان طراحی شوند. به طوری که پاسخگویی به آن‌ها کاربران را با مشکل مواجه نکند.
• می‌توانید در ابتدای هر پرسش، مثالی را مطرح نمایید و چگونگی پاسخ به آن را توضیح دهید.
• طراحی پرسشنامه‌های طولانی به گونه‌ای باشد که سوالات با اهمیت در بخش‌های پایانی پرسشنامه قرار بگیرد.
• برخی از واژگان ممکن است برای پاسخ‌دهندگان، حساسیت‌هایی را به وجود بیاورد. پیشنهاد می‌کنیم از به کار بردن آن‌ها خودداری نمایید. بزهکاران، زندانیان، متقلبین و یا معتادان از جمله این واژگان هستند.