ریسک و ریسک پذیری

بیش از سی درصد استارت‌آپ‌ها در دو سال اول شروع کارشان شکست می‌خورند. این به معنای آن نیست که شما از راه‌اندازی استارت‌آپ خود منصرف شوید، اما یکی از واقعیت‌های کارآفرینی‌ست که باید با آن روبرو شد. کارآفرینی موفق همیشه با ریسک‌پذیری و انواع ریسک همراه است.

بیشتر کارآفرین‌ها ذاتاً ریسک‌پذیر، یا حداقل بلندپروازانی هستند که حساب‌شده و با برنامه پیش می‌روند تا محصول یا خدماتی جدید را، که کمبودشان حس می‌شود، به بازار یا صنعت مربوطه ارائه دهند. کارآفرین‌ها هیچ تضمینی برای درآمد و موفقیتشان ندارند. تعداد بی‌شماری از این افراد ریسک‌های بزرگی کرده‌اند تا کسب‌وکار خود را به جایگاه امروزه‌اش برسانند، اما به معنای آن نیست که کورکورانه کاری را شروع کنید و انتظار نتایج درخشان نیز داشته باشید؛ بلکه ریسک موفقیت‌آمیز به برنامه‌ریزی دقیق و یک استراتژی اساسی نیاز دارد.

چرا کارآفرینان ریسک می‌کنند؟

“بزرگ‌ترین ریسکی که یک کارآفرین می‌تواند بکند، ریسک نکردن است.”

هر کارآفرین یا صاحب کسب و کار کوچک دلیل متفاوتی برای راه‌اندازی کسب‌وکار مستقل خود را دارد. این یعنی که هر کارآفرین بسته به ایده و حوزه‌ی فعالیت خود، باید انواع ریسک‌ را به جان بخرد. اما ریسک کردن چه منافعی دارد؟ و چگونه به رشد کسب و کار شما کمک می‌کند؟

• تا زمانی که قدمی برندارید، تغییری رخ نخواهد داد

هرقدر هم که ریسک‌هایتان حساب‌شده باشند، هیچ وقت نمی‌توانید از نتیجه‌ی آن مطمئن باشید. اما این نباید شما را از ریسک کردن باز دارد. شما از آینده‌ی کسب‌وکار خود خبر ندارید، اما می‌توانید از پیش برای کاهش احتمال شکست برنامه‌ریزی کنید. با تنظیم استراتژی دقیق، بررسی موقعیت‌های مختلف مالی و بررسی مجدد عملکرد اولیه‌تان، می‌توانید احتمال شکست‌تان را کاهش دهید.

• از اشتباهاتتان درس بگیرید

ریسک‌هایی که می‌پذیرید گاهی نتیجه‌ی دلخواه شما را ندارند، اما شما می‌توانید از شکستتان به عنوان اهرمی برای موفقیت‌های آینده استفاده کنید. شکست به شما یاد می‌دهد تا چگونه فکر و برنامه‌ریزی کنید. باید یاد بگیرید تا پس از مواجه با مشکلات و شکست احتمالی، بتوانید به سرعت استراتژی خود را تغییر داده و با شرایط فعلیتان سازگار کنید. با بررسی دقیق ریسکتان و دلایل شکست آن از زوایای مختلف، می‌توانید در آینده از تکرار اشتباهاتی که منجر به این شکستتان شده دوری کنید. 

• تنها با ریسک کردن می‌توانید به نوآوری و فرصت دست یابید

نوآوری بدون وجود عنصر ریسک معنایی ندارد. چه نوآوری شما ارائه‌ی محصولی جدید باشد و چه تغییری در محصولات فعلی، لازمه‌ی هر دوی این‌ها ریسک است.

• مزیت پیشگامی (First mover’s advantage)

مزیت پیشگامی به این معناست که اگر شما اولین کسی هستید که وارد بازار یا صنعت خاصی می‌شوید، و یا محصولی را برای بار اول وارد این بازار می‌کنید، شما در رقابت گوی سبقت را از دیگر برندها می‌ربایید و برندتان در بازار مورد توجه قرار می‌گیرد.

انواع ریسک را بشناسید

معمولا از ریسک به عنوان یک اصطلاح عمومی برای توصیف تصمیماتی استفاده می‌شود که از نتیجه‌ی آن‌ها اطمینان کامل نداریم. اما برای آنکه شرایط و امکاناتتان را برای تصمیم‌گیری به طور کامل بررسی کنید، باید با انواع ریسک و تأثیری که بر روی کسب‌وکار شما دارد آشنا شوید.

به کمک نرم افزار ایپُل انواع پرسشنامه های آنلاین و فرم های اینترنتی را طراحی کرده و با جمع آوری اطلاعات به تحلیل داده های خود بپردازید.

1- ریسک مالی

یک کارآفرین برای راه‌اندازی کسب‌و‌کار خود به منابع مالی نیاز دارد که این منابع را به شکل وام از سرمایه‌گذاران، پس‌انداز خود و یا وجوهی از دوستان و خانواده، به دست می‌آورد. یکی از انواع ریسک و بزرگترین ریسک برای یک استارت‌آپ، تمام شدن منابع مالی‌ست. هر استارت‌آپی باید یک طرح و برنامه‌ی مالی در کنار طرح کلی بیزنس خود داشته باشد که میزان درآمد احتمالی، میزان پول مورد نیاز برای برابری دخل و خرج، و بازده مورد انتظار برای سرمایه‌گذاران در پنج سال اول را نشان دهد. کوتاهی در این موضوع می‌تواند برای شما ریسک ورشکستگی را به همراه داشته باشد.

2- ریسک استراتژیک

یک برنامه‌ کاری دقیق و مؤثر باید توجه سرمایه‌گذاران را جلب کند. با این حال، در دنیای پویا و سریع امروزه، و تغییرات بازار و حوزه‌ی کار طرح یا استراتژی انتخابی شما ممکن است به سرعت تکراری و ناکارآمد شوند.

3- ریسک بازار یا پذیرش کالا

عوامل زیادی می‌توانند بر بازار فروش یک محصول تأثیر بگذارند. فراز و نشیب‌های اقتصاد و گرایش‌ و روندهای متغیر بازار کالا خطری جدی برای کسب و کارهای نوپا محسوب می‌شود، و یک محصول به خصوص که در حال حاضر پرطرفدار است، ممکن است سال بعد محبوبیت خود را از دست بدهد. برای مثال اگر اقتصاد کشور دچار رکود شود، مردم تمایل کمتری به خرید کالای لوکس یا غیرضروری خواهند داشت. 

در نهایت اگر محصول یا خدمات یک استارت‌آپ توسط مشتری پذیرفته و خریداری نشود، آن استارت‌آپ موفق نخواهد شد. تولید محصول مناسب و یافتن بازار مناسب برای آن محصول، ممکن است زمان‌بر و هزینه‌بر باشد و احتمال آن هست که پیش از یافتن این موارد، سرمایه مالی شما تمام شود.

4- ریسک رقابتی

یک کارآفرین همیشه باید از رقبای خود آگاه باشد. نبود رقیب برای کالای شما، می‌تواند به این معنا باشد که تقاضایی در بازار برای کالای شما وجود ندارد. اگر چندین رقیب بزرگتر از شما در بازار است، پس ممکن است بازار از کالای مورد نظر اشباع شده باشد، و شرکت شما ممکن است نتواند در رقابت با آنها برنده شود. علاوه بر این، کارآفرینانی که ایده‌ یا نوآوری جدید دارند، باید با ثبت حق اختراع از مالکیت معنوی ایده‌ی خود در برابر رقبا حفاظت کنند.

5- ریسک اعتبار

اعتبار برای یک کسب و کار همه چیز محسوب می‌شود، مخصوصا زمانی که محصول جدید را روانه‌ی بازار کرده‌اید و مشتری‌ها انتظارات از پیش تعیین شده دارند. اگر یک شرکت در اوایل کار خود مشتری را ناامید کند، ممکن است دیگر هیچ وقت نتواند کشش مورد نظر خود را در بازار به دست آورد. فضای مجازی نقش بسیار بزرگی را در اعتبار و شهرت یک برند ایفا می‌کند. چند نظر منفی در شبکه‌های مجازی می‌تواند به شما ضرر زیادی وارد کند.

6- ریسک فناوری

امروزه فناوری به سرعت در حال پیشرفت است و هر روزه فناوری‌های جدید، مخصوصا در زمینه‌ی دیجیتال، از راه می‌رسد.  برخی از این تغییرات به عنوان فناوری‌های “سنت شکن” یا “مختل کننده” توصیف می‌شوند که الگوهای بازار را به طور اساسی تغییر می‌دهند. برای دوام آوردن در رقابت تنگاتنگ بازار، یک شرکت جدید ممکن است مجبور شود بر روی این فناوری‌ها سرمایه‌گذاری کند، که این خود می‌تواند بر سودآوری آن شرکت تأثیر زیادی بگذارد.

فرم ساز آنلاین راه حلی جامع برای ایجاد، انتشار و تحلیل انواع پرسشنامه

7- ریسک زیست محیطی و سیاسی

برخی از عوامل تأثیرگذار بر یک کسب‌وکار را نمی‌توان با برنامه‌ریزی یا بیمه کنترل کرد. زلزله، طوفان، گردباد و جنگ ریسک‎‌هایی هستند که هر شرکتی ممکن است با آن روبرو شود. ممکن است برای یک محصول در یک کشور در حال توسعه تقاضای زیادی وجود داشته باشد، اما بازار این کشورها می‌تواند ناپایدار باشد و نرخ‌های مالیاتی، تعرفه‎‌ها، و یا جو سیاسی آن کشور هر لحظه ثبات بازار را مختل کند.

مفهوم استارت‌آپ همیشه با انواع ریسک همراه است. هر قدر هم که کارآفرینان گام‌های خود را برنامه‌ریزی کنند، باز هم باید انتظار اشتباهات و شکست را داشته باشند. برخی از این اشتباهات می‌توانند به قیمت تمام زحمات آنها تمام شود، با این حال می‌توان با برنامه ریزی مناسب، بودجه بندی دقیق و انعطاف پذیری، مدیریت ریسک کرد و شانس موفقیت خود را بالا برد.