منابع انسانی (HR): تعاریف، مسئولیت و اهداف
منابع انسانی چیست؟
به طور کلی منابع انسانی به معنی نیروی کار گروهی از افراد است که برای یک سازمان، بخش تجاری، صنعتی یا اقتصادی کار می‌کنند. در اصطلاحی خاص‌تر، منابع انسانی بخشی از یک کسبوکار است که وظیفه یافتن، استخدام، غربالگری و آموزش متقاضیان شغل را بر عهده دارد. همچنین برنامه‌های مزایای شغلی کارکنان را مدیریت می‌کند. منابع انسانی نقشی کلیدی در کمک به شرکت‌ها برای مقابله با ریسک‌ها و دگرگونی‌های محیط کسبوکار در حال تغییر و تقاضای بیشتر برای کارکنان با کیفیت در قرن بیست و یکم ایفا می‌کند.
شناخت منابع انسانی
جان آر. کامنز، اقتصاددان آمریکایی، برای اولین بار اصطلاح «منابع انسانی» را در کتاب خود به نام «توزیع ثروت» که در سال ۱۸۹۳ منتشر شد، ابداع کرد. با این حال، در قرن بیستم بود که بخش‌های منابع انسانی رسماً توسعه یافتند و وظیفه رسیدگی به سوء تفاهم‌ها ما بین کارمندان و کارفرمایان را برعهده گرفتند.
بخش منابع انسانی صرف نظر از اندازه سازمان جزء ضروری هر کسبوکار است. وظیفه این بخش به حداکثر رساندن بهره‌وری کارکنان و محافظت شرکت در برابر هرگونه مشکلی است که ممکن است برای نیروی کار ایجاد شود. مسئولیت‌های این بخش شامل غرامت و مزایا، استخدام، حفظ، اخراج و به روز نگه داشتن قوانینی است که ممکن است بر شرکت و کارکنان آن تأثیر بگذارد.
نکات کلیدی در معرفی و مسئولیت‌های منابع انسانی:
- منابع انسانی (HR) بخشی از یک کسبوکار است که مسئول یافتن، استخدام، غربالگری و آموزش متقاضیان شغل است.
- دپارتمان‌های منابع انسانی همچنین حقوق، مزایا و اخراج کارکنان را مدیریت می‌کنند.
- استراتژی‌های مدیریت منابع انسانی (HRM) بر پیشبرد فعالانه و بهبود نیروی کار سازمان با هدف بهبود بلندمدت عملکرد سازمان تمرکز دارد.
- بخش‌های منابع انسانی باید قوانینی را که می‌تواند بر شرکت و کارمندان آن تأثیر بگذارد، به‌روز نگه دارند.
- بسیاری از شرکت‌ها وظایف اداری سنتی منابع انسانی، مانند حقوق و دستمزد و مزایا را به پیمانکاران خارجی منتقل کرده‌اند.
فعالیت‌های کلیدی منابع انسانی
پژوهشی که توسط The Conference Board (CB)، (یک اندیشکده اقتصادی) انجام شده است، شش فعالیت کلیدی مرتبط با افراد را یافت که HR باید به طور مؤثر انجام دهد تا به شرکت‌ها ارزش افزوده بدهد. این فعالیت‌ها عبارت هستند از:
- مدیریت و استفاده موثر از افراد
- گره زدن ارزیابی عملکرد و پاداش به شایستگی‌های کارمندان
- توسعه شایستگی‌هایی که عملکرد فردی و سازمانی را افزایش می‌دهد
- افزایش نوآوری، خلاقیت و انعطاف لازم برای افزایش قدرت رقابت
- بکارگیری رویکردهای جدید در طراحی فرآیند کار، برنامه‌ریزی جانشین، توسعه شغلی و تحرک بین سازمانی
- پیاده‌سازی و ادغام فناوری از طریق بهبود کارکنان، آموزش و ارتباط با کارکنان
انواع مسئولیت‌های منابع انسانی
پنج نوع مسئولیت شناخته شده مهم عبارتند از:
- جذب، استخدام و استخدام کارکنان جدید
- رسیدگی به حقوق و مزایای کارکنان
- پیشنهاد توسعه شغلی به کارمندان
- رسیدگی به مسائل مربوط به کار هر یک از کارکنان
- توسعه سیاست‌های موثر بر محیط کاری در سطح شرکت
حتما بخوانید: فرسودگی شغلی در منابع انسانی
وظایف و کارکردهای منابع انسانی
در این بخش قصد داریم برخی از وظایف و کارکردهای منابع انسانی را کمی بیشتر بررسی کرده و شرح دهیم:
۱- استخدام و تامین نیروی انسانی
متخصصان HR کارمندان ماهر جدید را در بخش‌های مختلف یک شرکت استخدام می‌کنند. آنها قبل از انجام استخدام، الزامات هر موقعیت شغلی را شناسایی کرده، شرح شغلی متناسب با آن را برای آگهی‌های شغلی شرکت می‌نویسند و آنها را در تابلوهای شغلی محبوب، وب‌سایت‌های شرکت و رسانه‌های اجتماعی قرار می‌دهند تا به نامزدهای احتمالی اطلاع دهند که در حال استخدام هستند. پس از دریافت درخواست‌ها، آنها رزومه‌ها را ارزیابی کرده، مصاحبه می‌کنند، بررسی سوابق انجام می‌دهند و با سایر کارکنان استخدام و مدیران بخش برای انتخاب نامزدهای ایده‌آل همکاری می‌کنند. نظارت بر فرآیند استخدام یک سازمان ضروری است، زیرا استخدام افراد مناسب مستقیماً کارایی عملیاتی و نتایج تجاری آنها را تعیین می‌کند.
۲- فرایند ورود به کار (Onboarding)
فرآیند ورود به کار، فرآیندی است که طی آن آموزش‌های لازم به کارکنان جدید داده شده و دانش، مهارت‌ها و رفتارهای ضروری را به آنها ارائه گردیده است تا تعامل و همکاری موثرتری با اعضای تیم و بخش خود داشته باشند. پس از فرآیند استخدام، منابع انسانی اعضای تیم جدید را در طول اولین هفته‌های کاری خود در یک سازمان راهنمایی می‌کند. این فرآیند به آنها اجازه می‌دهد تا خود را با فرهنگ سازمانی آشنا کنند و دسترسی آسان به منابع را، برای کمک به آنها در مسیر حرفه‌ای خود فراهم می‌کند.متخصص منابع انسانی همچنین برنامه‌ای را به منظور کمک به ادغام بهتر نیروهای جدید و در اختیار قرارگرفتن ابزارها و اطلاعات لازم برای انجام موفقیت‌آمیز وظایف این نیروها ترتیب می‌دهند. این موضوع به کارمندان جدید کمک می‌کند تا به طور موثر با محیط جدید سازگار شوند و متخصصان HR نیز با پاسخ به سؤالاتی که ممکن است داشته باشند به آنها کمک می‌کنند.
۳- آموزش و توسعه
اکثر کارمندان برای کمک به پیشرفت شغلی و انجام وظایف خود به طور موثر در موقعیت‌های فعلی خود به آموزش مداوم مهارت و فرصت‌های توسعه شغلی نیاز دارند. HR مدیریت می‌کند و تضمین می‌دهد که هر کارمندی در معرض کارگاه‌های منظم مهارت‌سازی و برنامه‌های رشد شغلی قرار می‌گیرد تا از روندهای صنعت و تقاضای بازار به روز بماند. این برنامه‌های آموزشی بسیار ذهنی هستند و ممکن است برای هر سازمان و بخش، بسته به تک تک کارکنان و نیازهای شغلی متفاوت باشد. برخی از برنامه‌های توسعه شغلی و آموزش عمومی ممکن است شامل دوره‌های آموزشی در مورد فناوری جدید، روابط کارکنان، ارتباطات بین فردی یا رهبری باشد. نحوه آموزش نیز می‌تواند از مطالعات آنلاین، حضوری تا مطالعات خودگام متفاوت باشد. متخصصان HR همچنین می‌توانند با توصیه یک برنامه خاص یا دوره آموزش عالی برای ارتقای مهارت‌های حرفه‌ای کارکنان، راهنمایی و کمک کنند.
۴- پاداش و مزایا
متخصصان HR با همکاری نزدیک با رهبران اجرایی و مدیران یک سازمان می‌کوشند تا فلسفه پاداش‌دهی به کارکنان را آماده کرده و یک سند مکتوب که موضع شرکت در مورد پاداش کارکنان را بیان می‌کند را ارائه دهند. متخصصان HR تحقیقات بازار را برای تعیین نرخ رقابتی دستمزد برای کارکنان در نقش‌های شغلی مختلف انجام می‌دهند تا ساختار پاداش را توسعه بخشند. آنها همچنین با کارگزاران بیمه همکاری می‌کنند تا در مورد مزایای بهداشتی درمانی و رفاهی برای کارکنان، مانند مزایای پزشکی، دندانپزشکی، بینایی، بیمه عمر و سایر مزایای تصمیم‌گیری کنند. کارمندان می‌توانند سوالات مربوط به مزایا، تعطیلات یا سایر مشوق‌‌های مالی را به متخصصان HR بفرستند زیرا آنها در کمک به کارکنان مهارت دارند.
۵- سلامت و رفاه کارکنان
متخصصان HR فعالانه برای توسعه برنامه‌ها و سیاست‌هایی برای بهبود رفاه کلی و سلامت روان کارکنان کار می‌کنند. مراقبت از کارکنان با درگیر کردن آنها در فعالیت‌های تعاملی و سازماندهی برنامه‌های مشاوره، سلامت و شادی می‌تواند به افزایش عملکرد کارکنان کمک کند و در نتیجه بر بهره‌وری سازمان تأثیر مثبت بگذارد. آنها همچنین سیاست‌هایی را برای کمک به کارکنان برای لذت بردن از اوقات فراغت خود یا مرخصی با حقوق استفاده می‌کنند تا آنها را با انگیزه، سالم و شاد نگه دارد.
۶- روابط کارمندان
منابع انسانی به عنوان یک میانجی برای کمک به بهبود ارتباطات و روابط بین کارکنان و مدیریت بالاتر عمل می‌کند. هنگامی که کارکنان با هر گونه مشکلی مواجه می‌شوند، می‌توانند با بخش منابع انسانی تماس بگیرند و مشکلات خود را برای راهنمایی یا حل آنها مطرح کنند. به این ترتیب، متخصصان HR می‌توانند به سرعت اختلافات یا درگیری‌ها را از هر نوعی حل کنند، زیرا شغل آنها مستلزم مهارت در مدیریت تعارض است.
۷- ارزیابی و بررسی عملکرد
متخصصان HR ارزیابی عملکرد سالانه یا نیمه سالانه را برای همه کارکنان انجام می‌دهند. ارزیابی عملکرد به مدیران این امکان را می‌دهد که به طور منظم با کارمندان ارتباط برقرار کنند و آنها را برای بهبود عملکردشان راهنمایی کنند، در مورد معیارهای عملکرد بحث کنند، انتظارات و اهداف تجاری را تعیین کنند که با اهداف شرکت هماهنگ باشد و به رشد شرکت کمک کند. این بحث‌ها روشی منصفانه و شفاف را برای برقراری ارتباط با نقاط قوت و ضعف کارکنان و در عین حال گرفتن بازخورد آنها برای بهبود فرآیند ارزیابی تضمین می‌کند.
۸- نگهداری سوابق
متخصصان HR روزانه اطلاعات و داده‌های بسیاری از کارکنان را مدیریت می‌کنند، که نیاز به توجه جدی به جزئیات و ثبت سوابق برای مدیریت و سازماندهی مؤثر اطلاعات دارد. از آنجایی که متخصصان منابع انسانی کل پایگاه‌های اطلاعاتی کارکنان را مدیریت می‌کنند، شغل آنها مستلزم به‌روزرسانی، سازماندهی و نظارت بر اطلاعات محرمانه مانند قراردادها، دستمزدها، مسئولیت‌های شغلی، اقدامات انضباطی و بررسی عملکرد است. برای دستیابی به این نقش‌ها، متخصصان منابع انسانی باید در حین انجام وظایف خود سازماندهی شده، دقیق و حرفه‌ای باشند و به طور مداوم برای حفظ رازداری کارکنان، در صورت لزوم تلاش کنند.
۹- الزامات قانونی
بخش منابع انسانی تضمین می‌کند که سازمانش به تمام قوانین کار محلی و دولتی پایبند است. این عمل تضمین می‌کند که مشاغل شرکت از استخدام منصفانه، ایمنی محل کار و نمایندگی برابر پیروی می‌کنند. این یک کارکرد مهم متخصصان HR است، زیرا هرگونه شکایت در مورد ایمنی یا شرایط نامناسب محل کار می‌تواند بر شهرت شرکت تأثیر بگذارد و روحیه کارکنان آن را پایین بیاورد. متخصصان منابع انسانی همچنین اطمینان حاصل می‌کنند که همه کارمندان دارای سو پیشینه هستند و می‌توانند به طور قانونی در شرکت خود کار کنند در حالی که به شکایات مربوط به تبعیض یا آزار و اذیت رسیدگی می‌کنند.
۱۰- ارتقای وجهه و تصویر شرکت
متخصصان HR به طور فعال وجهه سازمانی خود را با آموزش کارکنان در مورد سیاست‌ها و ارزش‌های شرکت ارتقا می‌دهند. یک تیم کارآمد منابع انسانی می‌تواند به افزایش شهرت یک شرکت به عنوان یک کارفرمای برتر کمک کند که می‌تواند به جذب استعدادهای ماهر و مناسب به سازمان کمک کند. آنها همچنین دائماً برای بهبود روابط عمومی منفی یا فعالیت‌های روابط عمومی تلاش می‌کنند و برای کمک به سازمان خود برای بازیابی و حفظ تصویر مثبت خود، ابتکاراتی انجام می‌دهند.
۱۱- امنیت محل کار
بخش منابع انسانی بر آموزش ایمنی محیط کار نظارت می‌کند و جراحات یا بیماری‌های کارکنان را که در حین کار رخ می‌دهد ثبت می‌کند تا اقدامات احتیاطی را انجام دهد و از موارد مشابه در آینده جلوگیری کند. متخصصان منابع انسانی با تیم بهداشت و درمان کار کرده تا مواد آموزشی ایمنی را ابداع کنند و خط مشی‌های محل کار را تنظیم نمایند تا حداکثر امنیت را برای متخصصان شاغل در سازمان تضمین کنند. آنها همچنین غرامت کارکنان را در صورت آسیب‌دیدگی یا هر گونه مسائل ایمنی مدیریت می‌کنند.
حتما بخوانید: هوش مصنوعی مولد در منابع انسانی
مهارت‌های مفید برای متخصصان منابع انسانی
– مهارت‌های ارتباطی
به عنوان بخشی از شغل خود، متخصصان منابع انسانی دائماً با مردم در تعامل هستند و خط مشی‌های شرکت را می‌نویسند. داشتن مهارت‌های ارتباطی عالی به آنها این امکان را می‌دهد که فوراً به سؤالات کارمندان پاسخ دهند و آنها را از رویدادهای مهم مانند اخراج، ادغام و تصاحب مطلع کنند.
– سخنرانی عمومی
اغلب، ممکن است از متخصصان منابع انسانی خواسته شود که در محیط‌های عمومی مانند جلسات تجاری، کنفرانس‌ها و در طول فرآیند ورود به سیستم صحبت کنند. داشتن مهارت‌های خوب در سخنرانی به این متخصصان اجازه می‌دهد تا ایده‌های خود را به طور مؤثر و واضح به مخاطبان منتقل کنند و در عین حال به سؤالاتی که ممکن است داشته باشند نیز پاسخ دهند.
– مهارت‌های سازمانی
متخصصان منابع انسانی روی چندین کار می‌کنند و ممکن با توجه به ضرب الاجل‌های فشرده نیاز داشته باشند که کار خود را از قبل برنامه ریزی کنند. داشتن مهارت‌های سازمانی خوب می‌تواند به آنها کمک کند تا وظایف خود را به ترتیب اهمیت اولویت‌بندی کنند و به آنها امکان می‌دهد در کار بهره‌وری بیشتری داشته باشند.
– تطبیق‌پذیری
متخصصان منابع انسانی باید با تغییرات در سیاست‌های محل کار یا آخرین فناوری‌ها سازگار شوند. انطباق‌پذیری به آنها اجازه می‌دهد تا آخرین نرم‌افزارها را برای تجزیه و تحلیل داده‌های کارمندان بپذیرند و به آنها کمک می‌کند در عین حال که عملیات سازمانی را در حال اجرا نگه می‌دارند نسبت به آخرین به‌روز رسانی‌های محل کار بازتر شوند.
– مهارت‌های مدیریتی
متخصصان منابع انسانی به مهارت‌های مدیریتی مناسب نیاز دارند تا وظایف روزانه خود را برای ایجاد قراردادهای کارمند یا حقوق و دستمزد به طور موثر انجام دهند. همچنین می‌تواند به آنها کمک کند تا داده‌ها و سوابق کارمندان را در قالب‌های فیزیکی و دیجیتالی به راحتی ضبط و مدیریت کنند.
مدیریت منابع انسانی (HRM) چیست؟
مدیریت کارکنان شرکت، فرهنگ کاری و محیط کار است تا افراد بتوانند تا حد امکان به طور موثر و مولد عمل کنند. به طور معمول، شامل استفاده از معیارهایی برای اندازه‌گیری موفقیت نیروی کار است
نقش HRM چیست؟
مدیران منابع انسانی وظایف اداری یک سازمان را برنامه‌ریزی، هدایت و هماهنگ می‌کنند. آنها مسئول یافتن، مصاحبه و استخدام کارمندان جدید هستند. آنها همچنین با مدیران ارشد در مورد برنامه‌ریزی استراتژیک صحبت می‌کنند و به عنوان رابط بین مدیریت و کارکنان عمل می‌کنند. با مطالعه در مورد مدیریت منابع انسانی، موارد زیادی در مورد چگونگی رشد افراد و نحوه کمک به آنها مشخص خواهد شد.
استراتژی‌های مدیریت منابع انسانی
با شروع دهه ۸۰ میلادی، فشارهایی برای ابتکارات استراتژیک در بخش‌های منابع انسانی شدت گرفت. این حرکت بر اساس تحقیقات مرتبط با تأثیر مسائل مربوط به کارمندان بر موفقیت بلندمدت تجاری یک شرکت بود.
در مجموع، گاهی اوقات از این استراتژی‌ها به عنوان استراتژی‌های مدیریت منابع انسانی (HRM) یاد می‌شود. HRM یک رویکرد جامع برای مدیریت کارکنان و فرهنگ و محیط سازمان است. بر استخدام، مدیریت و جهت‌گیری کلی افرادی که در یک سازمان کار می‌کنند تمرکز دارد.
بخشی از منابع انسانی که استراتژی‌های مدیریت منابع انسانی را اتخاذ می‌کند، معمولاً نقش فعال‌تری در بهبود نیروی کار سازمان ایفا می‌کند. ممکن است فرآیندها، رویکردها و راه‌حل‌های تجاری را به مدیریت سازمان توصیه کند.
گوگل یکی از نمونه‌های سازمانی است که از طریق بخش منابع انسانی خود رویکرد فعال‌تری را برای روابط کارکنان اتخاذ کرده است. این شرکت مزایای بسیاری را برای کارمندان ارائه می‌دهد، از جمله مراکز سلامتی در محل، وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌ها، مراکز تناسب اندام، برنامه‌های ماساژ و… . از نظر گوگل ، کارکنان شاد برابر با کارکنان مولد هستند.
حتما بخوانید: فرم‌های مورد نیاز منابع انسانی سازمان
برون‌سپاری منابع انسانی
از اواسط قرن بیستم، برخی از شرکت‌ها برخی از عملکردهای سنتی‌تر اداری و معاملاتی مدیریت منابع انسانی را در تلاش برای آزاد کردن بخش برای توصیه و اجرای برنامه‌های معنادارتر و ارزش‌افزا که بر کسبوکار به روش‌های مثبت تأثیر می‌گذارند، برون‌سپاری کرده‌اند.
عملکردهایی که ممکن است در این فرآیند برون‌سپاری شوند عبارتند از:
- مدیریت حقوق و دستمزد
- مزایای کارمندان
- استخدام
- بررسی پیشینه
- خروج از مصاحبه
- مدیریت ریسک
- حل اختلاف
- بازرسی ایمنی
- سیاست های دفتر
استفاده از ابزارهای مدرن مانند نرم افزارهای استخدام می‌تواند به بهبود کارایی بخش‌های منابع انسانی کمک کند. به نوبه خود، این می‌تواند به آنها آزادی عمل بیشتری بدهد تا روی افزودن ارزش بیشتر تمرکز کنند.
سخن پایانی
بخش منابع انسانی (HR) یک شرکت چرخه زندگی هر کارمند را مدیریت می‌کند – از استخدام و استخدام تا آموزش و پایان کار یا بازنشستگی. دپارتمان‌های منابع انسانی همچنین باید روندها و قوانین صنعت را نظارت کنند تا از انطباق و مسائل قانونی مطلع باشند. بخش های منابع انسانی به طور فزاینده‌ای بر مدیریت منابع انسانی تمرکز می‌کنند و از سرمایه‌گذاری‌ها و ابتکارات استراتژیک برای بهبود نیروی کار سازمان استفاده می‌کنند. هدف بلندمدت HRM ایجاد نیروی کار مثبت، وفادارتر و مولدتر است که در نهایت به نفع شرکت است.
